1919 Mayıs ının 19 Günü Samsun a çıktım. Genel durum ve görünüm:
Osmanlı Devletinin içinde bulunduğu grup, genel savaşta yenilmiş, Osmanlı ordusu her tarafta zedelenmiş;
şartları ağır bir ateşkes anlaşması imzalamış. Büyük savaşın uzun seneleri içinde, millet yorgun ve fakir bir
halde. Millet ve memleketi genel savaşa sevkedenler, kendi hayatlarının kaygısına düşerek, memleketten
kaçmışlar. Padişah ve halife olan Vahdettin, soysuzlaşmış, kendini ve yalnız tahtını koruyabileceğini hayal ettiği
alçakça önlemler araştırmakta. Damat Ferit Paşa nın başkanlığındaki kabine aciz, haysiyetsiz, korkak, yalnız
padişahın iradesi altında ve onunla beraber şahıslarını esirgeyebilecek herhangi bir duruma razı.
Ordunun elinden silahları ve cephanesi alınmış ve alınmakta.---
İtilaf devletleri, ateşkes hükümlerine uymayı gerekli görmüyorlar. Birer bahane ile, itilaf donanmaları ve
askerleri İstanbul da. Adana ili, Fransızlar; Urfa, Maraş, Gaziantep, İngilizler tarafından işgal edilmiş. Antalya ve
Konya da İtalyan birlikleri; Merzifon ve Samsun?da İngiliz askerleri bulunuyor. Her tarafta, yabancıların
subaylarıyla görevlileri ve özel adamları faaliyette. Nihayet, 15 Mayıs 1919 da İtilaf devletlerinin oluru ile Yunan
ordusu İzmir e çıkarılıyor.
Düşman devletler, Osmanlı Devleti ne ve ülkesine maddeten ve manen saldırıda: onu yıkmaya, bölmeye karar
vermişler. Padişah ve halife olan kişi, hayatını ve rahatını kurtarabilecek çareden başka bir şey düşünmüyor.
Hükümeti de aynı durumda. Başsız kalmış olan ulus, karanlık ve belirsizlik içinde ne olacağını bekliyor.---
Ordu, ismi var cismi yok durumda. Komutanlar ve subaylar, genel savaşın bunca güçlük ve sıkıntılarından
yorgun, vatanın parçalanmakta olduğunu görmekle yürekleri kan ağlıyor; gözleri önünde derinleşen karanlık
felaket uçurumu kenarında, kafaları çıkar yol, kurtuluş yolu aramakta.---
Ulus ve ordu, padişah ve halifenin hainliğinden haberi olmadığı gibi, o makama ve o makamda bulunana karşı
yüzyılların kökleştirdiği din ve gelenek bağlarıyla uyumlu ve sadık. Ulus ve ordu kurtuluş yolu ararken,
kuşaktan kuşağa geçen bu alışkanlıkla, kendinden evvel, yüce hilafet ve saltanat makamınn kurtuluş ve
korunmasını düşünüyor. Bu inanca aykırı görüş ve düşünceleri açığa vuracakların vay haline! Derhal dinsiz,
vatansız, hain, istenmez olur.
Osmanlı Devletinin temelleri çökmüş, ömrü tamam olmuştu. Osmanlı ülkeleri tümüyle parçalanmıştı. Ortada bir
avuç Türk ün barındığı bir ata yurdu kalmıştı.
Bu durum karşısında bir, tek bir karar vardı. O da ulusal egemenliğe dayalı, kayıtsız şartsız bağımsız yeni bir
Türk Devleti kurmak!
Esas, Türk milletinin haysiyetli ve onurlu bir millet olarak yaşamasıdır. Bu, ancak tam bağımsızlığa sahip
olmakla sağlanabilir. Ne kadar zengin ve refah içinde olursa olsun, bağımsızlıktan yoksun bir ulusa, uygar
insanlık, uşaklıktan üstün bir nitelik yakıştıramaz.---
Yabancı bir devletin himayesini ve kayırmasını kabul etmek, insanlık vasıflarından yoksunluğu, güçsüzlüğü ve
miskinliği benimsemekten başka bir şey değildir.
Halbuki Türk ün değeri ve onuru ve yeteneği, çok yüksek ve büyüktür. Böyle bir ulus, esir yaşamaktansa yok
olsun daha iyi.
Öyleyse, ya istiklal, ya ölüm!
* İki Mustafa Kemal vardır. Biri ben, fani Mustafa Kemal. Diğeri, milletin içinde yaşattığı Mustafa Kemal?ler
idealidir. Ben, onu temsil ediyorum. Feyiz milletindir, benim değildir. Önemli bir görevin yapılmasında benden
önce harekete geçen, millet olmuştur. Biz, çalışmamızda halkımızın yüceliğine, halkımızın azim ve imanına
dayanmaktayız.
* Türk milletinin yaradılışına en uygun idare, Cumhuriyet tir.
* Vatan bayındırlık istiyor, zenginlik ve refah istiyor, bilim ve ustalık, yüksek uygarlık, özgür düşünce istiyor.
* Memeleket, mutlaka modern, uygar ve yeni olacaktır. Bizim için bu, yaşam sorunudur. Halkla çok temasım
vardır. Halk, bilemezsiniz, ne kadar yenilik taraftarıdır. Yönetimi onun eline vereceğiz.
Sosyal Medya
